De ochtend stond in het teken van het Ontwerpatelier Oranjedruk van Nederland. Onder leiding van twee vooraanstaande ontwerpers, Hilde Blank (BVR) en Edwin Santhagens (Sant & Co) – en onder het toeziend oog van Pi de Bruijn - werden de aanwezigen uitgenodigd om mee te denken én mee te tekenen aan het ideale plaatje van Nederland. De belangrijkste uitdaging? Met z’n allen een visie op Nederland vormen - volgens de liberale beginselen.
De VVD is vanuit haar liberale beginselen geen voorstander van het maken van blauwdrukken. De verschillende taken op het gebied van ruimtelijke ordening zijn tenslotte een lokale aangelegenheid, waar de Rijksoverheid zo veel mogelijk van af dient te blijven. Vanuit de liberale beginselen geloven wij niet in de maakbaarheidsgedachte, maar wel dat we samen Nederland nog mooier kunnen maken.
Aanleiding
Toch is het belangrijk om wel een duidelijke visie te vormen op hoe Nederland eruit zou moeten zien. Want, we zien dat steeds meer innovaties zoals 3D-printing, maar ook internetwinkelen van invloed zijn op het ruimtegebruik in Nederland. Het is tevens belangrijk de visies van andere politieke partijen - tenminste - te kunnen weerleggen, vanuit een eigen visie op onderwerpen waar de Rijksoverheid wél iets van zou moeten vinden.
Want Nederland is een prachtig land, waar ruimtelijke ordening zeer hoog in het vaandel staat. Maar dat betekent niet dat Nederland niet nóg mooier kan – en daar draaide het Ontwerpatelier Oranjedruk om.
Hilde Blank en Edwin Santhagos - de leidend ontwerpers
Onze leidend ontwerpers geven kort aan wat hun visie op onze uitdagingen is. Hilde Blank daagt ons uit haar te overtuigen dat liberalen daadwerkelijk anders naar de ruimte kijken. Ze merkt dat een duidelijke visie zeer belangrijk is. De overheid en de markt kijken nu eenmaal anders naar de ruimte, maar de markt geeft wel een graag een wenkend perspectief te hebben.
Edwin Santhagens is landschapsarchitect. Zijn passie ligt in het vormgeven van het ruimtelijke landschap. Houdt van het verduurzamen van steden en het toevoegen van groen aan stedelijke ruimte. Landschap is geen statisch plaatje, maar zit vol met dynamiek en is onderhevig aan veranderingen. Voor Edwin ligt de uitdaging in borgen dat er geen eenheidsworst aan ruimtelijke invulling ontstaat.
Werken aan de Oranjedruk Nederland
Met twee grote kaarten van Nederland, overtrekpapier, pennen en stiften in de hand, gingen twee groepen – ieder met een ‘eigen’ leidend ontwerper – uiteen. Het komende uur zou worden gewerkt aan de Oranjedruk van Nederland, om die vervolgens te presenteren.
De eerste groep werd geleid door Edwin Santhagens, die als landschapsarchitect onder andere verantwoordelijk was voor de omgeving van het Olympisch Stadion in Amsterdam. Aan tafel zaten zowel VVD-leden als niet-leden met affiniteit voor het liberale gedachtegoed. “Nederland mag géén eenheidsworst worden”, aldus Edwin Santhagens. De aanwezigen waren het daarmee eens, want het oog wil ook wat. En Nederland heeft veel te bieden – zeker als klein landje. Pi de Bruijn, die meekeek en actief deelnam aan de discussie, sloot zich daarbij aan.
Na enige discussie werden de eerste contouren zichtbaar – Nederland moest meer denken in een casco-indeling, waarbij naar de kracht en uniciteit van regio’s wordt gekeken.
De tweede groep koos een hele andere werkwijze. Onder leiding van Hilde Blank, startte de groep met het samenstellen van moodboards waarin hun visie op Nederland naar voren kwam. De eerste vraag van Hilde Blank was gericht aan de aanwezige VVD’ers: “Wat mag de Rijksoverheid wél en wat vooral níet doen?”.
Al snel werden de corridors tussen Rotterdam en Duitsland (zowel over Utrecht als via Venlo) op de kaart getekend. Deze bestaande infrastructuur (asfalt, spoor, water) zou van dusdanig landsbelang zijn dat die niet beperkt mogen worden. De keerzijde is dat de snelle technologische ontwikkelingen, het straks mogelijk maken dat we helemaal geen snelweg of treincorridors meer nodig hebben. De conclusie: flexibiliteit mogelijk maken, met ruimte voor vernieuwing en innovatie.
Naast de belangrijke economische gebieden, dienden ook de belangrijke Nederlandse natuurgebieden – onder toeziend oog van de Rijksoverheid – gespaard te blijven. In de overige gebieden krijgen lokale overheden dan wél de vrije hand, mits de overkoepelende verschillende verantwoordelijkheden voldoende geregeld worden. Want er is op dit moment op sommige plekken al te veel homogeniteit. Zo hebben we voor ruim 50 miljoen inwoners aan woonboulevards en dat getuigt niet echt van goed ruimtegebruik.
Conclusies
De belangrijkste conclusies van het Ontwerpatelier Oranjedruk was dat we de Oranjedruk nog niet af hebben, maar dat de belangrijkste contouren waren opgetekend. Hayke Veldman benadrukte verschillende aspecten mee terug te nemen naar de Tweede Kamer. Want met name onderwerpen als flexibiliteit, verantwoordelijkheden van decentrale overheden en inspelen op de snel veranderende maatschappij, is van belang voor de toekomst van Nederland. [nog aanvullingen?]
Nawoord
De VVD heeft begin dit jaar de wens geuit om meer te vernieuwen. Hieruit zijn de nieuw opgerichte Thematische Netwerken voortgevloeid, waarmee de focus meer op kennisdeling en netwerken komt te liggen. Ben je geïnteresseerd in ruimtelijke ordening, mobiliteit of vind je het leuk om mee te denken over de verschillende aspecten die onze leefomgeving maken tot wat deze vandaag de dag is? Meld je dan aan via netwerkmobiliteitleefomgeving@gmail.com.